Owoce dyni, podobnie jak marchew, są bardzo bogate w beta-karoten, który zapewnia im charakterystyczny pomarańczowy kolor. Substancja ta jest odpowiedzialna za szereg dobroczynnych właściwości, które przyczyniają się do poprawy stanu zdrowia. Barwnik to naturalny przeciwutleniacz, a zatem chroni przed powstawaniem nowotworów szczególnie tych dotykających żołądka, jelita grubego, piersi i płuc. Oprócz tego obniża on poziom złego cholesterolu i przede wszystkim zapewnia prawidłową pracę oczu. Dobre działanie mają też pestki i miąższ warzywa, które łagodzą wymioty i pomagają usuwać pasożyty. Z jej owoców można też przygotować wiele dań i ciast, a także krem z dyni – thermomix. Sprawdź, jak uprawiać tę wyjątkową roślinę.
Jakie mogą być rodzaje dyni w ogrodzie?
Dyniowate to rodzina mieszcząca kilka różnych gatunków omawianego w tym artykule warzywa. Niektóre odmiany rośliny są jadalne, inne służą wyłącznie do celów ozdobnych. Naszym zdaniem na uwagę zasługują te gatunki:
- dynia melonowa – jedna z odmian dyni olbrzymiej, a nazwę zawdzięcza podobieństwu do melona. Jest ona bowiem okrągła (choć czasem lekko spłaszczona na końcach) i ma ciemnożółtą barwę. Miąższ jest wyjątkowo jędrny i charakteryzuje się też słodyczą. Nadaje się do spożywania na surowo, ale sprawdza się też w przetwórstwie;
- dynia hokkaido – wyróżnia się żywym, ciemnopomarańczowym kolorem i specyficznym kształtem. Jest bowiem okrągła, ale przy łodydze nieco się wydłuża. Twarda skórka podczas gotowania staje się miękka, dlatego warzywo jest idealne do przetworów. Ze względu na zwartą budowę jest też polecana do pieczenia. Nadaje się ponadto do długiego przechowywania nawet po zerwaniu;
- dynia makaronowa – wyróżnia się ze względu na podłużny, nieco owalny kształt zbliżony wyglądem do piłki do rugby. Czasami jest cała żółta, ale najczęściej ma na całej długości ciemnozielone pręgi. Nazwa tego gatunku pochodzi od struktury po ugotowaniu. Roślina staje się bowiem bardzo miękka, a miąższ rozpada się niczym makaron właśnie. Jest więc idealna do duszenia i konserwowania.
Najlepsze stanowisko, które powinna mieć dynia
Stanowisko, na którym chcesz posadzić dynię, powinno być przede wszystkim odpowiednio nasłonecznione. Roślina ta jest bowiem wrażliwa na przymrozki i potrzebuje stosunkowo dużo słońca, a optymalną temperaturą wzrostu jest dla niej 25°C. W praktyce ciężko jest cieszyć się ciągle takim ciepłem, więc ważne jest, by temperatura nie spadała poniżej 8°C. Zazwyczaj sadzenie przypada więc na połowę maja. W przypadku nagłych skoków osłoń sadzonki agrowłókniną. Oprócz tego warzywa potrzebują ochrony przed wiatrem. Zbyt silne podmuchy mogą bowiem uszkodzić delikatne kwiaty.
Podłoże idealne dla uprawy dyni
Lekkość gleby nie jest w przypadku uprawy dyni kluczowym czynnikiem. Trzeba jednak pamiętać o tym, by była ona żyzna i przepuszczalna. Jest to kluczowy element ze względu na głębokość rozległego, ale płytkiego systemu korzeniowego, a także stosunkowo szybki wzrost. Oprócz tego gleba powinna być bogata w próchnicę. Dużą rolę odgrywa też regularne i obfite podlewanie. W przypadku braku odpowiedniej ilości wody rośliny będą kwitnąć bardzo słabo, a także mogą zacząć żółknąć. Ostatnią rzeczą, o której trzeba pamiętać, jest regularne odchwaszczanie. Chwasty zabierają bowiem dyniom cenne miejsce.
Siew czy sadzenie? Co będzie najlepsze w przypadku dyni?
Dynia jest dość elastycznym warzywem, jeśli chodzi o sposób znalezienia się w gruncie. Możesz zatem przeprowadzić wysiew z nasion bezpośrednio do gruntu, bądź zasadzana przez rozstawę. Niezależnie od wybranego sposobu trzeba pamiętać o tym, by przeprowadzać wszystkie działania już po okresowych przymrozkach, które mogą łatwo zniszczyć uprawy. W przypadku wysiewania w jednym otworze umieszcza się 2-3 nasiona, a pomiędzy poszczególnymi dziurkami musi być przynajmniej 1,5 m odstępu. Kiełkowanie powinno się zacząć po około tygodniu, o ile temperatura będzie wynosić minimum 12°C.
Czy dynia dobrze znosi nawozy? Jakie wybrać?
Najlepiej jest posadzić dynię na stanowisku rok po wyłożeniu nań obornika. Oprócz organicznego nawozu warto też zastosować coś mineralnego, a to ze względu na wysokie wymagania dyni, jeśli chodzi o składniki odżywcze. Najlepiej sprawdza się nawożenie potasowe, fosforowe i azotowe. W przypadku tego ostatniego uważaj na to, by nie posypać środkiem liści ani łodyg. Może to bowiem spowodować zniszczenie tych elementów. Doświadczeni hodowcy doradzają też zastosowanie przedplonu, ponieważ dynie średnio znoszą wapnowanie.
Pamiętaj o tym, by regularnie ciąć dynię
Wielu hodowców podkreśla, że dynia wyjątkowo dobrze reaguje na cięcie. Wpływa ono szczególnie dobrze na przyspieszenie zbioru oraz jakość owocu dyni. Pierwszy raz przycina się roślinę, gdy wypuści ona 5 lub 6 liści. Następnie, około 2 miesiące po zasadzeniu, czyli w połowie sierpnia, usuwa się nieowocujące pędy oraz usuwa te kwiaty, które jeszcze nie zawiązały owoców. Sprzyja to rozwijaniu nowych kwiatów, które mają większe szanse na zaowocowanie. Oprócz tego warto ograniczać to, ile zawiązków wpuści roślina. Może ich być około 3-4 w przypadku dużych owoców lub 8-10, jeśli są one średnie. Zbieranie może zaś nastąpić od 12 do 20 tygodni po posadzeniu roślin.
Na jakie choroby i szkodniki są narażone plony dyni?
Dynie mogą cierpieć na różnego rodzaju choroby grzybicze. Często spotykane są przede wszystkim parch dyniowatych i mącznika prawdziwy dyniowatych. Objawami tych infekcji są niewielkie plamy, czasami z białym nalotem. Później liście warzywa żółkną, a ostatecznie następuje deformacja i gnicie. Najbardziej uciążliwe jest to, że zalążki grzybów mogą pozostawać w glebie czy resztkach do 3 lat. W przypadku szkodników najbardziej we znaki dają się mszyce, które uszkadzają liście i pędy. Oprócz tego charakterystyczne dla tego gatunku są plagi wciornastków.
Dynie to pyszne i zdrowe warzywa, które warto często włączać do swojej diety na wiele sposobów. Mamy nadzieję, że dzięki naszemu artykułowi wiesz już, jak należy je prawidłowo hodować.
Powiązane artykuły:
- Dynia – kiedy zbiór? Wszystko, co warto o niej wiedzieć
- Dynia Hokkaido Uchiki Kuri – uprawa dyni, wymagania, pielęgnacja roślin z rodziny dyniowatych
- Dynia olbrzymia może ważyć nawet 300 kg! Tajniki uprawy owoców dyni
- Dynia – dlaczego warto po nią sięgnąć?
- Choroby dyni – co warto wiedzieć na ten temat? Jak wygląda uprawa dyni? Najpopularniejsze choroby roślin dyniowatych