Dynia olbrzymia (Cucurbita maxima) to roślina należąca do rodziny dyniowatych, pochodząca z Ameryki Południowej. W Polsce popularność uprawy dyni stale rośnie, a to za sprawą smacznego miąższu, który ma ogromne zastosowanie kulinarne. Jednak to nie jedyny powód, dla którego ludzie uprawiają te pomarańczowe, okrągłe owoce. Dynia to najpiękniejsza i przede wszystkim naturalna ozdoba jesiennego okresu. W polskich ogrodach pojawia się wiele odmian roślin z rodziny dyniowatych, jednak w tym poradniku omówimy przede wszystkim kwestię uprawy dyni olbrzymiej. Co zrobić, by wyhodować 300 kg owoc? To pytanie z przymrużeniem oka, jednak chętnym na taki eksperyment nasz poradnik z pewnością się przyda!
Dynia olbrzymia (Cucurbita maxima) – Atlantic Giant
Atlantycki gigant to odmiana dyni olbrzymiej, której dojrzałe owoce mogą osiągać nawet 300 kg, pod warunkiem że roślina ma odpowiednie warunki do rozwoju, a przede wszystkim sporą ilość miejsca. Jej nasiona dobrze kiełkują, a z owoców zwykle wykonuje się przetwory. To najczęściej odmiana 'Atlantic Giant’ występuje w konkursach na największą i najcięższą dynię, które odbywają się również w Polsce. Rekordowy okaz w 2022 roku miał niemal 900 kg i został wyhodowany przez Grzegorza i Marcina Zołotuchów.
Dynia olbrzymia Bambino
Na uwagę zasługuje też dynia olbrzymia odmiany Bambino. Jej okrąglutkie owoce mogą ważyć nawet 50 kg i nadają się do bezpośredniego spożycia. Znajdziemy w nich ogromną ilość cennych witamin i minerałów, szczególnie beta-karotenu. Jest to odmiana średnio wczesna – zbiór rozpoczyna się pod koniec września. Nasiona dobrze kiełkują, a sama roślina jest bardzo plenna, w związku z czym jest chętnie polecana przez ogrodników.
Dynia olbrzymia – uprawa rośliny
Każda roślina ma indywidualne wymagania, które umożliwiają jej optymalny wzrost. W przypadku dyni olbrzymiej jest to o tyle istotne, że jest ona uprawiana właśnie z powodu sporych rozmiarów, które może osiągnąć. To sprawia, że zapewnienie jej odpowiednich warunków może taki wzrost umożliwić.
Przygotowanie miejsca docelowego
Dynia jest rośliną żarłoczną, dlatego będzie wymagała sporej ilości składników odżywczych. Warto więc wcześniej przygotować dla niej docelowe miejsce. Podłoże najlepiej już jesienią wzbogacać obornikiem, kompostem lub gotowymi nawozami. Idealne pH gleby dla tej rośliny to 6–7, a miejsce uprawy powinno być dobrze nasłonecznione.
Wysiew nasion
Dynia najczęściej uprawiana jest z rozsady, którą przygotowuje się w kwietniu. W tym celu należy zaopatrzyć się w nasiona wybranej odmiany dyniowego giganta, wysokiej jakości ziemię do wysiewu, perlit i doniczki. Przed wysiewem nasiona dyni moczymy przez kilka godzin w letniej wodzie, a następnie umieszczamy je głębokości 2 cm w czystej doniczce, wypełnionej podłożem, wymieszanym wcześniej z perlitem. Następnie lekko podlewamy i ponawiamy czynność, dopiero gdy podłoże zdąży przeschnąć. Doniczki umieszczamy w ciepłym miejscu (temperatura pokojowa) na parapecie okna.
Sadzenie do gruntu
Od połowy maja zaczyna się okres, kiedy bezpiecznie możemy przesadzić swoje sadzonki dyni do gruntu. Trzeba pamiętać, że dyniowe giganty potrzebują ogromnej ilości miejsca, zatem należy zapewnić odstępy pomiędzy sadzonkami – około 2 metry.
Podlewanie
W momencie, gdy dynia zawiązuje swoje owoce, wymaga sporej ilości wody. Nie należy zatem doprowadzać do przesuszenia podłoża, ze względu na dość płytki system korzeniowy. Najlepiej podlewać swoje rośliny codziennie i zraszać liście, w przypadku braku opadów deszczu.
Nawożenie
Przed sadzeniem dyni na miejsce docelowe, należy rozsiać nawóz azotowy w ilości 2/3 dawki. Podobnie czyni się w przypadku siewu nasion wprost do gruntu. W okresie wegetacji, gdy tworzą się zawiązki owoców, należy nawozić roślinę 1/3 dawki nawozu.
Ochrona roślin
Ochrona dyni przed szkodnikami i czynnikami chorobotwórczymi polega przede wszystkim na dbaniu o jej kondycję. To jest możliwe poprzez zapewnienie jej odpowiedniej ilości składników odżywczych i optymalnego nawodnienia. W uprawie tej rośliny mogą pojawiać się choroby, takie jak mączniak prawdziwy, rzekomy i parch dyniowy. Skracanie pędów i odchwaszczanie zagonu w pewnym sposób zapobiega rozwojowi tych chorób.
Pielęgnacja dyni olbrzymiej
Stanowisko uprawy dyniowego giganta powinno być regularnie odchwaszczane i spulchniane. Aby zapewnić sobie dorodne, właściwe dla tej rośliny plony, rolnicy często wycinają nieowocujące pędy i usuwają najsłabsze zawiązki owoców, pozostawiając maksymalnie cztery i skracają pędy do czterech liści nad ostatnim owocem.
Co lubi, a czego nie lubi dynia?
Dynia jest wrażliwa na przymrozki. Młode siewki należy nawadniać bardzo delikatnie, gdyż nie lubią przelewania. Roślina najlepiej rośnie na stanowiskach żyznych i dobrze przepuszczalnej glebie. W tym samym miejscu możemy posadzić ją dopiero po upływie przynajmniej trzech lat. Nie odpowiada jej sąsiedztwo ogórków, ziemniaków, melonów i patisonów. Sprzyja jej obecność kukurydzy i fasoli. Rośliny z rodziny dyniowatych nie przepadają za chlorkami.
Dojrzała dynia olbrzymia – przechowywanie i zastosowanie
Kiedy skórka dyni jest już intensywnie pomarańczowa, a podczas pukania w owoc słyszymy „pusty” dźwięk, oznacza to, że jest już w pełni dojrzała. Dynia jest lubiana przede wszystkim dlatego, że można ją długo przechowywać – nawet przez kilka miesięcy. Jednak aby było to możliwe, trzeba zapewnić jej odpowiednie warunki, czyli wysoką wilgotność powietrza i temperaturę do 10 stopni. Jej główne zastosowanie to oczywiście przetwory i zupy, jednak coraz większą popularność zdobywają także dyniowe desery, szczególnie ciasta.
Dlaczego warto spożywać dynię?
Jak wspomnieliśmy, miąższ dyni charakteryzuje się wysoką zawartością witamin i minerałów. Jej spożywanie jest ważne dla naszego zdrowia, ponieważ dynia zmniejsza ryzyko chorób układu krwionośnego. Reguluje poziom cukru we krwi, oczyszcza organizm z toksyn i stymuluje układ odpornościowy. To sprawia, że warto spożywać ją od razu po zbiorze, czyli jesienią, kiedy najbardziej jesteśmy narażeni na przeziębienie i grypę. Olej z pestek dyni znany jest jako sprzymierzeniec w naturalnej walce z pasożytami.
Dynia olbrzymia to roślina, którą warto uprawiać ze względu na cenne i zdrowe owoce. Co więcej, stanowi ona przepiękną ozdobę ogrodu. Jest jednak kilka warunków, które trzeba spełnić – żyzna gleba, jasne i ciepłe stanowisko, a przede wszystkim odpowiednia ilość miejsca w ogrodzie. Ze względu na to, że roślina jest wrażliwa na mróz, który sprzyja gniciu dojrzałych owoców, należy zebrać ją przed nadejściem pierwszych przymrozków jesiennych. A jakiej wagi dyniowego giganta możemy spodziewać się w amatorskiej uprawie? Owoce prawdopodobnie osiągną około 40–60 kg.
Powiązane artykuły:
- Dynia Hokkaido Uchiki Kuri – uprawa dyni, wymagania, pielęgnacja roślin z rodziny dyniowatych
- Dynia – kiedy zbiór? Wszystko, co warto o niej wiedzieć
- Jak powinna wyglądać uprawa dyni w ogrodzie? Podajemy sprawdzone sposoby i porady
- Dynia – dlaczego warto po nią sięgnąć?
- Patison – uprawa gatunków warzyw, które są odmianami botanicznymi dyni zwyczajnej Cucurbita pepo