Chociaż to produkt uboczny produkcji sera, serwatka wcale nie jest bezużytecznym odpadem. Nie każdy wie, że serwatka jako nawóz nie ma sobie równych. Dowiedz się, co może zrobić dla roślin w ogrodzie i w domu.
Serwatka jako nawóz? Jeśli nie mieści ci się to w głowie, koniecznie przeczytaj, jak może wpłynąć na domowe rośliny. Wykorzystuje się ją zresztą nie tylko w ogrodzie, ale przede wszystkim w kuchni (z serwatki powstaje pyszna ricotta, na serwatce można ugotować barszcz biały albo upiec chleb), a nawet na skalę przemysłową. Służy między innymi do produkcji preparatów białkowych oraz tworzyw biodegradowalnych. Jeżeli chcesz wypróbować jej działanie u siebie w domu, nie musisz kupować jej w sklepie. Serwatkę bez problemu przygotujesz samodzielnie, a potrzebujesz do tego jedynie świeżego mleka – a także czasu.
Czym jest serwatka?
Serwatka powstaje podczas produkcji sera i jest to produkt uboczny tego procesu. Aby zrobić ser, białka, które znajdują się w mleku, są poddawane krzepnięciu. Pomaga w tym wysoka temperatura, dodanie kwasu mlekowego albo podpuszczki – wszystko zależy od rodzaju sera, jaki chce się otrzymać. Kiedy już powstanie białkowy skrzep, oddziela się go od płynu (to jest właśnie serwatka) i poddaje dalszej obróbce. Niezależnie od tego, czy użyjesz mleka krowiego, owczego czy jeszcze innego, zawsze otrzymasz znakomitą serwatkę. Można podzielić ją na dwa rodzaje:
- serwatka kwaśna o pH 3,8–4,6, która jest produktem ubocznym twarogu, jest bogata w wapń, kwas mlekowy, fosforany i mleczan;
- serwatka słodka, podpuszczkowa o pH 5,2–6,7 powstaje podczas produkcji sera żółtego, stanowi podstawę do wytwarzania ricotty.
Jaki jest skład serwatki?
Skład serwatki zasługuje na szczególną uwagę. Znajdziesz tu najwyższej jakości składniki odżywcze, które do tego są łatwo przyswajalne. Serwatka zawiera ważne minerały (wapń, sód, fosfor i jod), białka, witaminy z grupy B, laktozę oraz tak istotne aminokwasy jak metionina i cysteina.
Właściwości serwatki
Właściwości serwatki nie sposób przecenić. Nie można zapomnieć przecież, jak wpływa na organizm człowieka. Już jeden litr zapewnia całodzienne zapotrzebowanie na wapń, potas i witaminę B2. Serwatka służy do produkcji suplementów dla sportowców, rozcieńczona może służyć jako naturalny napój izotoniczny. Szeroko wykorzystywana jest w przemyśle spożywczym, wzbogacając skład wielu produktów. Bardzo dobrze wpływa na układ pokarmowy, przyczynia się także obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, do tego wykazuje działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Jeżeli lubisz produkty pochodzenia mlecznego, możesz włączyć ją do swojej diety.
Serwatka jako nawóz
Jeśli szukasz ekologicznych rozwiązań do swojego domu, serwatka jako nawóz powinna cię zaciekawić. Zastosowanie jej w ogrodzie do znakomity sposób na ochronę roślin bez sięgania po chemię. Serwatka sprawdzi się jako oprysk dolistny, ale też środek wzbogacający glebę i odstraszający szkodniki. Trzeba ją tylko umiejętnie przygotować, ponieważ w czystej postaci raczej nie będzie odpowiednia dla wrażliwych roślin.
Stosowanie do roślin doniczkowych
Do zastosowania serwatki jako nawozu do kwiatów doniczkowych lepiej podchodzić ostrożnie. Można po nią sięgnąć na przykład wtedy, kiedy pojawią się mszyce. Warto wiedzieć, że do podlewania roślin w domu lepiej będzie wykorzystać roztwór mleka bardzo mocno rozcieńczonego z wodą. Nie stosuj go jednak częściej niż raz na miesiąc. To sprawdzony babciny sposób na wzmocnienie ozdobnego bluszczu, paproci i fikusów. O wiele lepsze zastosowanie znajdziesz dla świeżej serwatki w ogrodzie.
Nawożenie serwatką ogrodu
Serwatka jako nawóz i oprysk będzie nieoceniona przede wszystkim dla warzyw. Bardzo lubią ją pomidory i ogórki, a także kapusta. Nawozu lepiej nie używać bezpośrednio na zdrowe łodygi i liście, bezpieczniej będzie wylać go u ich podstawy, by mógł wniknąć w glebę. Procedurę najlepiej powtarzać co 2 tygodnie w okresie wegetacji roślin, by wzmocnić ich wzrost. Rozcieńczoną serwatką możesz również opryskiwać liście roślin zaatakowanych przez mszyce i mączniaki.
Przygotowanie nawozu z serwatki
Jak samodzielnie zrobić skuteczny środek ochrony roślin, nie korzystając z chemii? Aby otrzymać nawóz, najlepiej przygotować roztwór, gdzie w równych proporcjach (pół na pół) połączysz wodę oraz świeżą serwatkę mleczną. Serwatką jako nawozem możesz potraktować szkodniki, które zaburzają rozwój roślin. Wtedy wystarczy przelać go do butelki z rozpylaczem, wcześniej rozcieńczając z wodą w stosunku 1 litr serwatki do 0,5 litra wody – niektórzy dla wzmocnienia efektu zastępują wodę gnojówką z pokrzywy.
Jak zrobić serwatkę w domu?
Serwatka jest produktem, który można zrobić w domu, więc nie musisz szukać jej w sklepie. Proces również nie jest skomplikowany, potrzebujesz do tego jedynie świeżego mleka (nie może być pasteryzowane). Odstaw je do skwaśnienia, a kiedy już będzie gotowe, podgrzewaj aż utworzy się skrzep. To białe grudki, które zaczną unosić się na powierzchni płynu. Aby oddzielić ser od serwatki, najlepiej jest przelać zawartość do gazy, zawinąć i zostawić do odsączenia, co może potrwać kilkanaście godzin. Zabieg jest warty zachodu, ponieważ zyskujesz nie tylko świeżą serwatkę, ale też domowy twarożek.
Jeżeli interesują cię domowe i naturalne sposoby dbania o ogród, serwatka jako nawóz powinna sprawdzić się w twoim warzywniku. Pomaga w rozwoju roślin, niszczy niektóre szkodniki, a ty masz poczucie, że nie przyczyniasz do degradacji środowiska. Takie wykorzystanie serwatki świetnie wpisuje się w nurt zero waste.
Powiązane artykuły:
- Mleko jako nawóz – mleczna kuracja dla potrzebujących roślin
- Oprysk z drożdży na maliny – jak wykonać go samodzielnie? Stwórz własny, naturalny środek ochrony do krzewów owocowych
- Ile mleka w proszku na 1 litr wody? Sekret sukcesu w hodowli zwierząt
- Oprysk z drożdży i mleka na ogórki – zadbaj o swoje uprawy i ciesz się obfitymi plonami warzyw
- Nawóz z drożdży – do jakich roślin wykorzystać drożdże piekarskie? Nawóz i oprysk z drożdży – zastosowanie w ogrodzie